Zeynel Abidin Camii ve Türbesi

Zeynel Abidin Cami Külliyesi, Mardin’in Nusaybin ilçesinde yer alan ve hem tarihî hem de dini açıdan büyük öneme sahip olan bir yapılar bütünüdür. Külliye; cami, minare, Zeynel Abidin ve kız kardeşi Sitti Zeynep’e ait iki türbe, şadırvan, medrese odaları, mezarlık alanı ve yeni yapılan abdesthane gibi çeşitli bölümlerden oluşmaktadır. Yapının tarihçesi, üzerindeki Arapça kitabelere dayanmaktadır. Buna göre külliye, Hicri 500 (Miladi 1107–1108) yıllarında Artukoğulları döneminde inşa edilmiştir. Türbenin kapısındaki bir başka kitabede ise Hicri 553 (Miladi 1159) tarihi yer almakta, bu da yapının farklı dönemlerde tamamlandığını göstermektedir. Külliyenin merkezindeki cami sade bir mimariye sahiptir; mihrabı ve minberi mermerden olup yakın dönemde yenilenmiştir. Avlunun doğusunda yer alan minare 1956 yılında eklenmiştir. Caminin güneybatısında, taş basamaklarla inilen kare planlı ve kubbeli bir mekânda Hz. Hüseyin’in 13. kuşak torunu olan Molla Zeynel Abidin’in türbesi yer almaktadır. Türbe, yeşil örtüyle kaplı sanduka tipi olup Arapça ayetlerle süslenmiştir. Batı kısmında ise kız kardeşi Seyyidete Sitti Zeynep’in kubbeli türbesi bulunmaktadır. Cephesindeki kitabeye göre bu türbe 1821 yılında onarılmıştır. Zeynel Abidin Cami Külliyesi, sadece mimarî bir yapı değil; aynı zamanda ehl-i beyt soyundan gelen kişilere ait mezarlarıyla önemli bir ziyaret ve dua merkezidir.