Selçuklu Mezarlığı

Bitlis’in Ahlat ilçesinde, yer alan, Selçuklu dönemi mezarlığıdır. Ortaçağ Türk mimarisi mezarlarını içeren bir açık hava müzesi niteliğindedir. Mezarlar şehrin Meydan Mezarlığı çevresinde ve Ahlat’ın eski mahallelerinde yer almaktadır. 2100 dönüm üzerine kurulu olan mezarlıkta birçoğu yıkılmış olan 1400 mezar taşı bulunmaktadır. Bölgede meşhur olan Ahlat taşlarıyla yapılmış olan mezar taşlarının en büyükleri yaklaşık olarak 3.5 metre yüksekliğe sahiptir. Dikdörtgen yapıda olan taşların üzerinde yazılarla birlikte ejderha başları, geometrik şekiller ve palmetler gibi çeşitli süslemeler yapılmış. Taşlar üstünde yazıların bulunması bu eserleri Türk dünyasında Göktürk Yazıtları sonrasında en önemli eserler yapmaktadır. Taşların üzerlerinde yer alan yazıların okunmasıyla birlikte bölgenin kültürel özellikleri de ortaya çıkarılmaktadır. Mezarlıkta birçok çalışma yapılmaktadır. Bu çalışmalar neticesinde yaklaşık 600 mezar taşının temizlemesi yapılmış ve taşlar üstünde yer alan yazılar okunmuştur.
Mezarlıktaki taşlar 12 ve 13. yüzyılda dikilmiştir. Anadolu’ya gelen ilk Türkler tarafından kurulmuş olan mezarlık aslında Orta Asya Türk geleneğini yansıtmaktadır. Binlerce yıldır mezar başlarına balbal adını verdikleri taşları dikme geleneğine sahip olan Türkler, İslamiyetle birlikte bu geleneği sentezlemiş, bu derin estetik ve işçiliği yüzlerce yıl ötesine taşımayı başarmışlardır. Mezar taşlarındaki işlemeler Türk taş işçiliğinin en güzel örnekleri olarak kabul görmektedir.