İznik Dikilitaş

Kentin kuzeyinde, bağlar arasında yükselen Beştaş, Nişantaşı ve Dikilitaş adlarıyla bilinen mezar anıtı, eski Roma yoluyla kesişmektedir. Üzerindeki kitabe, Yunanca yazılı olup, anıtın toprağa gömülü alt bölümünde, mezar anıtı bulunmaktadır.
Asklepiodos’un oğlu L. Cassius Philiscus anısına II. yüzyılda dikilmiştir. Kare prizma bir kaide üzerinde, altta kalın ve üstte doğru düzenli bir biçimde incelerek yükselen, bu görünümüyle bir kama veya meç izlenimi uyandıran anıtın, başlangıçta 6 parça ve 15.5 metre yüksekliğinde olduğu ve ucunda bir “kuş’’ heykelciğinin bulunduğu öne sürülmektedir. Zamanla en üstteki kuş heykelciği bir nedenle yok olmuştur. Kaidede üçgen prizmatik dikili taşın iki yanında, görülen ayak izleri ve bağlantı yuvaları, bu kısımda bronz heykellerin bulunduğunu işaret etmektedir. Anıtın alt kısmında toprağa gömülü olan bölümde mezarın yer aldığı, zaman zaman yapılan kaçak kazılar tarafından da görülen çukurlarda iri moloz taşlar ve duvar izlerinin bulunması, buranın bir tümülüs mezar odası stilinde yapılmış olduğunu belgelemektedir. Günümüzde kaidesi üzerinde beş parça halinde 12 metrelik bölümü durmaktadır. Halk arasında “Beş taş”, “Dikilitaş”, “Nişantaşı” olarak adlandırılmıştır.