DİYARBAKIR HASAN PAŞA HANI

Diyarbakır ili Sur ilçesinde Dabanoglu Mahallesi'nde, tapunun 157 ada 1-61,79-103 parselinde yer almaktadır. Hasan Paşa Hanı, Osmanlılar zamanında Diyarbakır’da valilik yapmış olan Sokullu Mehmet Paşa’nın oğlu Vezirzade Hasan Paşa tarafından 1572–1575 yıllan arasında yapılmıştır.
Kervansaray olarak inşa edilmiş olan hanın çevresinde bedesten ulu cami gibi yapılar bulunmaktadır. Tarihsel ve kültürel açıdan önemli bir yere sahip olan bu değerli yapı konum itibariyle de kentin ticari ve turistik sirkülasyonunun yoğun olduğu bir bölgede bulunmaktadır. Hasan Paşa Hanı'nın en çok dikkat çeken yerlerinin başında batı cephesi gelmektedir. Üzerinde kare bir çerçeve içerisine alınmış olan kufi yazılı batı kapısı dışarıya taşkınlık yapmamakta içeriye dönük bir eyvana benzemektedir. Basık kemerli bir kapıdan geçildikten sonra beşik tonozlu bir kısma oradan da avluya çıkılmaktadır. Avlunun ortasında altı sütunlu, bezemesiz bir şadırvan bulunmaktadır ve buradaki alt kat odaları sivri kemerler ile avluya açılmaktadır. Buradaki revakların üzeri beşik tonozlarla örtülmüştür. Altı beşik tonozlu dükkânların ikinci katından taşan iki süslü pencereyle dışarıya açılan orta kısım yapıyı tamamlamaktadır. İki renkli taş sıralarının yatay olarak cephelerde kullanılması yapıyı olduğundan da uzun göstermektedir. Handa dikkat çeken diğer bir yanı da iki katın revaklarında yer alan sütunların birbiri üzerine oturmasına karşılık ikinci katta avluya doğru taşan taş konsolların yer almasıdır.